Lezen

Voor veel dove en slechthorende kinderen gaat lezen niet vanzelf. Om goed te kunnen lezen, heb je namelijk kennis nodig van de taal die je leest én kennis van de wereld om je heen. Slechthorende en dove kinderen ontwikkelen beide soorten kennis niet altijd even vlot – en dus is lezen moeilijk – en dus missen ze kennis die ze door lezen kunnen opdoen. Het is een zichzelf versterkend proces.

Net als bij horende kinderen verschilt het sterk hoeveel belangstelling deze kinderen hebben voor lezen. De een vindt het leuk en doet er alles voor om het onder de knie te krijgen en de ander lijkt alles mee te hebben - een stimulerende omgeving, taalgevoel, veel profijt van zijn CI - en wordt toch een boekenhater. Wat in elk geval geldt: dove en slechthorende kinderen hebben vaak een extra zetje nodig om te gaan lezen.

Waarom hebben auditief beperkte kinderen, met of zonder CI of ander hoorapparaat, veel extra stimulans nodig bij het lezen? Nederlands is soms niet de eerste taal van deze kinderen. Sommigen van hen hebben eerst Nederlandse Gebarentaal geleerd en pas later Nederlands als tweede taal. Ook als een kind al vroeg een CI of een ander hoortoestel krijgt en al snel in contact komt met Nederlands, zal hij die taal veelal nog beperkt kennen als hij begint met lezen. Horende kinderen kennen het Nederlands dan al door en door, en dat maakt het leren lezen veel gemakkelijker.

Daarnaast krijgen horende kinderen van jongs af aan zonder enige inspanning de hele dag door informatie binnen, thuis, op straat, via radio of tv. Kinderen met een auditieve beperking missen veel van deze informatie. Ze weten minder goed wat er gaande is in de wereld. Dus als ze gaan lezen, is het veel moeilijker om te begrijpen waar het over gaat.

Lezen kan ook een belangrijke bron van informatie zijn. Kinderen kunnen erdoor leren wat er in de wereld te koop is, hoe de samenleving in elkaar zit, hoe mensen met elkaar omgaan. Ze leren over normen en waarden, over gevoelens en over keuzes die mensen maken, met alle nuances die daarbij horen. Dit soort informatie geeft kinderen meer greep op de wereld. Ze overzien alles beter en zijn beter in staat om hun weg te vinden.

Lezen is niet alleen leerzaam, het kan ook erg leuk zijn. Het is boeiend om te lezen over mensen zoals jij of juist over heel andere mensen; over het hier en nu of juist over andere tijden en plaatsen; over onderwerpen die je interesseren of juist over nieuwe onderwerpen.

Wat natuurlijk ook meetelt, is dat lezen een steeds belangrijker vaardigheid is in onze samenleving. Geschreven informatie maakt deel uit van ons hele leven. Om goed te kunnen meedoen in de samenleving, moet je eigenlijk wel goed kunnen lezen.

Voor dove en slechthorende kinderen is lezen meestal veel moeilijker. En omdat het moeilijker is, is het ook minder leuk. Het taalgebruik van boeken die voor hun leeftijd zijn geschreven, is vaak te ingewikkeld, waardoor ze het verhaal niet kunnen volgen en er geen plezier aan beleven. En van de boeken die ze wel kunnen lezen, is de inhoud vaak te kinderachtig. Toch is juist voor deze kinderen lezen extra belangrijk: ze kunnen de informatie uit boeken heel goed gebruiken.