Lezen

Lezen opent de wereld, maar voor dove en slechthorende kinderen is het niet altijd vanzelfsprekend. Ze krijgen minder taalaanbod mee en missen soms de achtergrondkennis die lezen makkelijker maakt. Toch is lezen juist voor hen extra belangrijk. Hoe zorg je ervoor dat lezen niet alleen leerzaam, maar ook leuk wordt?

Lezen: een uitdaging én een kans

Voor veel dove en slechthorende kinderen is leren lezen niet vanzelfsprekend. Om goed te kunnen lezen, heb je niet alleen taalvaardigheid nodig, maar ook kennis van de wereld om je heen. Omdat deze kinderen minder taalaanbod oppikken en niet altijd alles meekrijgen uit hun omgeving, kan lezen extra lastig zijn. En omdat lezen moeilijk is, missen ze ook weer de kennis die ze juist via boeken kunnen opdoen.

Net als bij horende kinderen verschilt de interesse in lezen per kind. De een verslindt boeken en zet door om beter te worden. De ander groeit op in een taalrijke omgeving, maar heeft er toch geen plezier in. Wat in elk geval geldt: dove en slechthorende kinderen hebben vaak een extra zetje nodig om met lezen aan de slag te gaan.

Waarom is extra aandacht nodig?
Voor veel auditief beperkte kinderen is Nederlands niet hun eerste taal. Sommigen leren eerst Nederlandse Gebarentaal en pas later Nederlands als tweede taal. Ook kinderen die vroeg een CI of hoortoestel krijgen, beginnen vaak met een beperktere woordenschat. Hun horende leeftijdsgenoten hebben de taal al spelenderwijs geleerd, waardoor lezen voor hen veel makkelijker is.

Daarnaast pikken horende kinderen de hele dag door moeiteloos informatie op: thuis, op straat, via gesprekken, radio en tv. Dove en slechthorende kinderen missen een groot deel van die toevallige kennis. Als ze een boek openslaan, kan het daardoor moeilijker zijn om te begrijpen waar het over gaat.

Lezen geeft grip op de wereld
Toch is lezen voor deze kinderen juist extra waardevol. Boeken laten hen ontdekken hoe de wereld werkt, hoe mensen met elkaar omgaan en welke keuzes ze maken. Ze leren over gevoelens, normen en waarden en krijgen een bredere kijk op hun omgeving. Dit geeft grip op de wereld en helpt hen om hun eigen weg te vinden.

Hoe maak je lezen leuk?
Lezen is niet alleen leerzaam, het kan ook ontzettend leuk zijn. Verhalen nemen je mee naar nieuwe werelden, laten je kennismaken met bijzondere mensen en verrassen je met nieuwe inzichten.

Maar als lezen moeilijk is, wordt het ook minder leuk. Veel boeken bevatten ingewikkeld taalgebruik, waardoor kinderen het verhaal niet goed kunnen volgen. De boeken die wel begrijpelijk zijn, voelen vaak te kinderachtig aan. Toch is het juist voor dove en slechthorende kinderen extra belangrijk om wél te lezen. De informatie uit boeken kan hen enorm helpen, zowel op school als in het dagelijks leven.

Lezen is een onmisbare vaardigheid
In een wereld waarin geschreven taal overal aanwezig is, van school tot sociale media, is goed kunnen lezen essentieel. Daarom verdienen dove en slechthorende kinderen alle ondersteuning om lezen toegankelijk en plezierig te maken.

Wat kun je als ouder doen?

Als ouder kun je veel doen om lezen aantrekkelijk te maken. Dat begint met voorlezen, veel voorlezen. Maar ook samen naar de bibliotheek gaan, over boeken praten en je kind wijzen op geschreven taal in het dagelijks leven, zoals boodschappen, straatnaamborden en ondertiteling. Laat zien dat lezen leuk is!

Houd lezen leuk
Maak van lezen geen verplichting. Laat je kind zelf boeken kiezen en zorg voor een ontspannen sfeer. Voorkom dat je steeds corrigeert of controleert, want dat kan het plezier in lezen wegnemen.

Kies toegankelijke boeken
Zoek boeken die aansluiten bij het leesniveau en de belevingswereld van je kind. Inspiratie vind je in de FODOK-keuzelijst, op het Makkelijk Lezen Plein (digitaal of in de bibliotheek) of bij de Troef-reeks voor oudere kinderen.

Meer tips of advies?
De FODOK geeft brochures uit met handige tips voor ouders. Wil je meer weten? Neem contact met ons op.

Initiatieven die lezen stimuleren

Lezen leuker maken
De FODOK zet zich al tientallen jaren in om lezen toegankelijker en aantrekkelijker te maken voor dove en slechthorende kinderen. Dit heeft geleid tot tal van publicaties en initiatieven. Zo kun je op YouTube de dvd Lezen leuker maken bekijken. Daarnaast organiseert de FODOK voorlichtingsbijeenkomsten over lezen, die ouders en scholen kunnen aanvragen.

Leesvertelwedstrijd
Elk jaar organiseert Stichting Woord & Gebaar de Leesvertelwedstrijd, speciaal voor scholen voor dove en slechthorende kinderen. Tijdens deze wedstrijd staan vertelvaardigheid, gebaren en vooral leesplezier centraal.

Meer weten of zelf een voorlichtingsbijeenkomst aanvragen? Neem contact met ons op!