Communiceren met mijn kind
Communicatie is de sleutel tot contact, leren en zelfvertrouwen. Voor dove en slechthorende kinderen is het niet vanzelfsprekend om gesproken taal op te pikken. Gelukkig zijn er verschillende manieren om samen te communiceren, zoals gebarentaal en hoorhulpmiddelen. Ook als er thuis een andere taal wordt gesproken, zijn er mogelijkheden om meertaligheid te ondersteunen. Op deze pagina lees je meer over de mogelijkheden voor jouw kind en hoe je communicatie toegankelijker maakt.
Meer communicatiemogelijkheden
Voor horende kinderen is het vanzelfsprekend dat ouders met hen praten. Voor dove of slechthorende kinderen zou dat net zo moeten zijn. Maar als een baby niet goed hoort, mist hij veel informatie en heeft hij niet vanzelf toegang tot taal.
Gebaren maken communicatie toegankelijk
Omdat gebaren visueel zijn, kan een baby direct zien wat er wordt bedoeld. Zodra duidelijk is dat een kind doof of slechthorend is, start de vroegbehandeling met gebaren(taal). Dit helpt ouders en kinderen om met elkaar in contact te komen en legt een stevige basis voor taalontwikkeling.
Samen leren communiceren
Een nieuwe manier van communiceren leren kan als ouder best een uitdaging zijn. Maar zodra je merkt hoeveel beter je kind je begrijpt – en jij je kind – wordt het steeds makkelijker en leuker. Die communicatie zorgt voor meer verbinding en een hechtere band.
Ook aandacht voor gesproken taal
Het is belangrijk dat een doof of slechthorend kind zo goed mogelijk Nederlands leert. Daarom wordt zo vroeg mogelijk gestart met hoorhulpmiddelen. Veel kinderen krijgen rond hun eerste jaar een of twee cochleaire implantaten (CI’s), waardoor ze meer gaan horen en Nederlands leren makkelijker wordt. Ook voor dove en slechthorende kinderen zonder CI blijft aandacht voor taalontwikkeling essentieel.
Terloops leren
Communicatie gaat niet alleen om directe gesprekken. Veel taal en kennis wordt ook spelenderwijs en terloops geleerd.
Horende kinderen pikken veel op van wat er om hen heen gezegd wordt, zelfs als het niet speciaal voor hen bedoeld is. Zo leren ze spelenderwijs hoe de wereld werkt en hoe mensen met elkaar omgaan. Voor een doof of slechthorend kind is dat anders. Omdat het gesproken taal niet automatisch oppikt, mist het veel informatie zonder dat iemand het merkt.
Wat als je kind informatie mist?
Vaak wordt gedacht dat een kind meer begrijpt dan in werkelijkheid het geval is. Ouders en anderen gaan ervan uit dat ze het wel zouden merken als een kind iets níet begrijpt. Maar een kind dat informatie mist, weet vaak zelf niet eens wat het niet heeft meegekregen. En zelfs als het dat wel merkt, zal het niet altijd aangeven dat het iets niet snapt. Steeds opnieuw moeten vragen om uitleg kan frustrerend zijn en een kind wil ook niet telkens anderen lastigvallen.
Hoe kun je je kind helpen?
Daarom is het belangrijk om hier als ouder bewust mee om te gaan. Door je kind actief te betrekken bij gesprekken en dingen extra uit te leggen, help je het om beter te begrijpen wat er om hem heen gebeurt. Zo geef je je kind niet alleen toegang tot informatie, maar ook het vertrouwen om vragen te stellen en zich begrepen te voelen.
“Sinds we gebarentaal gebruiken, begrijpen Tim en ik elkaar beter dan ooit. Het heeft onze band zoveel sterker gemaakt.”
Marieke | moeder van Tim (8 jaar, doof geboren)
Naast Nederlands en Nederlandse Gebarentaal (NGT) komen sommige kinderen ook in aanraking met een andere thuistaal. Hoe leer je je kind meerdere talen als gesproken taal niet vanzelf binnenkomt?
Nog een taal leren
Meertaligheid in het gezin
Naast Nederlands en Nederlandse Gebarentaal (NGT) krijgen sommige kinderen ook te maken met de taal die thuis wordt gesproken, zoals Turks of Arabisch. Voor horende kinderen is het vanzelfsprekend om meerdere talen op te pikken: ze horen de taal om zich heen en leren die spelenderwijs. Voor dove en slechthorende kinderen is dat lastiger, omdat gesproken taal niet vanzelf binnenkomt.
Waarom is thuistaal belangrijk?
Op school ligt de focus op Nederlands, maar thuis is de taal van de familie minstens zo belangrijk. Die taal zorgt voor verbinding met ouders, broers, zussen en andere familieleden. Door de thuistaal te blijven gebruiken, blijft een kind betrokken bij gesprekken in het gezin en kan het zich makkelijker uitdrukken.
Hoe kun je je kind ondersteunen?
Ouders kunnen hun kind helpen om de thuistaal zo goed mogelijk te leren, bijvoorbeeld door visuele ondersteuning, gebaren of herhaling. Vroegbehandeling kan hierbij waardevolle tips en adviezen geven, zodat je kind zich in meerdere talen kan ontwikkelen en volwaardig kan meedoen in het gezin.
